Rli-advies ‘Goed gefundeerd’ over funderingsschade onder de loep genomen

De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) heeft het adviesrapport ´Goed gefundeerd´ gepubliceerd. De Rli is het strategische adviescollege voor regering en parlement op het brede domein van duurzame ontwikkeling van de leefomgeving en infrastructuur. Op 11 juni 2024 heeft de Tweede Kamer gedebatteerd over dit adviesrapport.

Er zijn vele oorzaken die tot schade aan de fundering kunnen leiden, zoals bijvoorbeeld veroudering, verkeerde aanleg, bouwkundige ingrepen, bacteriële aantasting, lage grondwaterstand of grootschalige ingrepen in de directe omgeving van een gebouw. De verwachting is dat door bodemdaling en klimaatverandering (met name langdurige periodes van droogte) het aantal schadegevallen in de toekomst verder zal toenemen. De maatschappelijke, sociale en financiële impact van een toename van het aantal schadegevallen kan groot zijn.

Op veel plekken in Nederland hebben de funderingen van gebouwen schade en dat zullen er de komende jaren steeds meer worden. Dat is een gevolg van leven in een laaggelegen land met veel slappe bodems. Vooral beide Hollandse provincies zullen getroffen worden. In het adviesrapport is tot het jaar 2050 berekend dat 500.000 tot 1 miljoen gebouwen in Nederland een funderingsrisico hebben. Deze forse bandbreedte in aantallen is te wijten aan verschillende onderzoeksmethoden en verschillend gebruik van begrippen en definities door de diverse onderzoeksteams. Dit geldt ook voor de schattingen over schadekosten door funderingsschade tot 2050: 5 tot 39 miljard euro, waarbij toenemende droogte ten gevolge van klimaatverandering zou kunnen leiden tot aanvullende schadekosten van 3 tot 15 miljard euro. Voor de periode 2024 tot en met 2035 wordt een indicatieve raming van 12 miljard euro verwacht, te betalen door de Rijksoverheid.

De Rli doet aanbevelingen aan de rijksoverheid, gemeenten, provincies en waterschappen, en spreekt ook private partijen (zoals financiers) aan, langs vijf sporen:

Beschikbaarheid van risico-informatie over funderingsschade verbeteren, onder andere door een centrale funderingsdatabase en het stimuleren van gebiedsgericht onderzoek en van funderingsonderzoek door eigenaren, en op termijn een informatieplicht van de verkopende partij over de kans op funderingsschade.
Funderingsschade voorkomen, door onder andere het laten opstellen van lokale preventieplannen door decentrale overheden en schade bij nieuwbouw te voorkomen.
Maatschappelijke problemen voorkomen door ondersteuning en ontzorging, onder andere via een (centraal) funderingsloket en versterking van de positie van gemeenten om tot een gebiedsgerichte aanpak voor schadeherstel te komen.
Subsidie- en leenmogelijkheden creëren voor schade- en funderingsherstel door subsidie te bieden voor het opstellen van een herstelplan en voor het herstellen van de funderingsschade. Daarnaast ervoor zorgen dat iedereen het bedrag kan lenen boven op het subsidiebedrag dat nodig is voor herstel, en een landelijk werkend Fonds Duurzaam Funderingsherstel.
Zorgen voor een gezamenlijke en krachtige uitvoering, door onder andere het aanwijzen van een coördinerend minister, het aanstellen van een Nationaal Coördinator Funderingsproblematiek, certificering van funderingsonderzoek en -herstel, en het stimuleren van opschaling en innovatie binnen de sector.
Het NIVRE heeft kennisgenomen van het waardevolle adviesrapport, maar is ervan geschrokken dat het woord ‘schade-expertise’ niet één keer wordt genoemd, net zomin als aanverwante begrippen, of ‘NIVRE’. Het NIVRE is ook niet geraadpleegd als kennispartner. Het NIVRE, branchebestuur ATV/Agrarisch/MB&I in het bijzonder, blijft dit onderwerp volgen. Hierover wordt relevante informatie gedeeld zodra er ontwikkelingen zijn.

Het adviesrapport ‘Goed gefundeerd’ is hier te raadplegen en te downloaden:
Debat over funderingsschade aan woningen | Tweede Kamer der Staten-Generaal.