Een uniforme weegschaal voor duurzaamheid
Interview met Carlijn Oskam, specialist duurzaamheid bij branchevereniging GroentenFruit Huis
Wat heeft de handel in groenten en fruit te maken met schadeherstel? Op het eerste gezicht niet veel. Maar wie met een duurzame bril kijkt, ziet raakvlakken: beide sectoren bestaan uit complexe ketens, hebben te maken met veranderende regelgeving en proberen hun milieu-impact te verkleinen. Carlijn Oskam (25), specialist duurzaamheid bij GroentenFruit Huis, deelt haar inzichten.
GroentenFruit Huis is de branchevereniging voor Nederlandse handelsbedrijven die zich bezighouden met de afzet van groenten en fruit. Met 270 leden vertegenwoordigt de vereniging zo’n 80% van de totale markt. Carlijn Oskam werkt er sinds januari 2024 en houdt zich bezig met uiteenlopende duurzaamheidsthema’s: van voedselverspilling tot wetgeving en footprintberekeningen. Ze noemt het “de perfecte combinatie van voeding en verduurzaming”.
Eén keten, vele schakels
Bijzonder aan GroentenFruit Huis is dat de hele keten vertegenwoordigd is: van telersverenigingen tot importeurs en exporteurs, en van groothandelarentot snijderijen. “Dat maakt het soms complex. Verschillende leden hebben verschillende belangen. Toch willen we gezamenlijk stappen zetten. Als je het sámen doet, wordt verduurzaming een sectorverhaal in plaats van een individuele uitdaging of kans.” Zie hier de parallel met het manifest Duurzaam Schadeherstel, wat ook ketenbreed is opgepakt.
Standaardisatie als sleutel
De sector heeft de afgelopen jaren concrete resultaten geboekt. Eén daarvan is de ontwikkeling van de FreshProducePEFCR: een Europese standaardmethode voor het berekenen van de milieu-impact van groenten en fruit door de hele keten, van teler tot consument. Die methodologie kijkt niet alleen naar CO2-uitstoot, maar ook naar bijvoorbeeld water- en landgebruik.
“Zodra iedereen op dezelfde manier rekent, kun je appels met appelsvergelijken”, zegt Carlijn met een glimlach. “Dat maakt het mogelijk voor bedrijven om eerlijke, transparante keuzes te maken over verduurzaming.”
Een ander belangrijk project was de gezamenlijke voorbereiding op de Europese duurzaamheidsrapportage (CSRD). Samen met 31 leden doorliep GroentenFruit Huis de dubbele materialiteitsanalyse, een methode om in kaart te brengen welke milieuthema’s, sociale en governance-onderwerpen het belangrijkst zijn. Het leverde waardevolle inzichten op. “We weten nu waar de gezamenlijke focus moet liggen.”
Onzekerheid en druk van buitenaf
Vooruitgang gaat niet zonder uitdagingen. De Europese regelgeving verandert snel en de druk op transparantie neemt toe. “Retailers en andere afnemers vragen steeds vaker om exacte CO2-data of willen weten hoe bedrijven omgaan met mensenrechten. Voor onze leden is dat soms lastig, vooral als ze nog niet zo ver zijn met hun dataverzameling.”
Toch gelooft ze in de kracht van samenwerking. “Duurzaamheid mag niet als verplichting voelen, maar als een gezamenlijke ambitie. Als branchevereniging kun je daarin echt het verschil maken.”
Les voor het Manifest Duurzaam Schadeherstel
Wat kunnen schade-experts leren van deze groente- en fruitsector? Carlijn is er helder over: “Zorg voor eenduidige standaarden, maak de impact concreet en communiceer er positief en op een praktische manier over. Laat zien wat het concreet oplevert. Denk bijvoorbeeld aan minder transportbewegingen en dus minder CO2-uitstoot. Zo wordt het tastbaar voor klanten én professionals. En zo wordt het inzichtelijker wat iemands positieve bijdrage hierin kan zijn.”
En misschien wel de belangrijkste les: pak het niet alleen aan, maar doe het samen. “Of je nu paprika’s verhandelt of parketvloeren herstelt, als je verduurzaming een sectorverhaal maakt, vergroot je je slagkracht. En dan maak je pas echt impact.”
